BLV eSports: có phải "việc nhẹ lương cao" như nhiều người vẫn nghĩ?

Nếu bạn nghĩ chỉ cần chút duyên ăn nói cùng ngoại hình ưa nhìn là có thể sống tốt với nghề bình luận viên (BLV eSports) thì tâm sự của người trong ngành sẽ khiến bạn phải thay đổi quan điểm.

Nếu 7 năm trước eSports còn là điều gì đó mới lạ ở Việt Nam thì giờ đây, chúng ta đã công nhận nó như một môn thi đấu chính thức tại SEA Games 30 và sắp tới là SEA Games 31 được tổ chức tại Việt Nam. Đó vừa là tín hiệu vui với các tuyển thủ, vừa là cơ hội cho những ngành nghề liên quan, trong đó có bình luận viên eSport (BLV - caster).

Nhiều bạn nghĩ BLV eSports là 
"nghề hái ra tiền" mà không tốn nhiều công sức

BLV eSports là một công việc khá mới mẻ. Nhiệm vụ của họ là kết nối khán giả với trận đấu bằng cách tường thuật những gì đang diễn ra sao cho thật hấp dẫn. Có thể vì vậy mà trong mắt nhiều bạn trẻ, BLV là một nghề hái ra tiền mà không cần bỏ quá nhiều công sức. 

Thế nhưng “nghề” nào mà chẳng có “nghiệp”? BLV eSports cũng giống như bất kỳ công việc nào khác với không ít góc khuất đằng sau ánh hào quang. Từ Trung Quốc đến Việt Nam, tâm sự của người trong ngành sẽ khiến bạn phải nghĩ lại về giấc mơ “việc nhẹ lương cao” khi gắn bó với nghề này.

BLV eSports: áp lực trăm bề 

Từ câu chuyện tại Trung Quốc…

Tâm sự từ BLV Rita mới đây lại một lần nữa khơi dậy những mặt tối của nghề BLV eSports. Rita tên thật là Phùng Vũ, cô là gương mặt thân quen của cộng đồng LMHT Trung Quốc với vai trò bình luận viên của LPL. 

Rita chia sẻ cô chỉ được trả 3 - 4 triệu cho mỗi trận, 
thậm chí bị nợ lương suốt 1 năm trời

Được đánh giá cao về chuyên môn và thường xuyên xuất hiện trong các sự kiện của Riot và Tencent, Rita còn là một streamer “máu mặt” được nhiều người theo dõi và yêu mến. Vậy nhưng khi được hỏi “nghề BLV có dễ kiếm tiền không”, câu trả lời có thể khiến bạn ngậm ngùi.

Rita chia sẻ, cô chỉ được trả 3 - 4 triệu cho mỗi trận trong khi chi phí di chuyển đắt đỏ giữa các địa điểm đều phải tự lo. Ngoài việc tự bỏ tiền túi, còn nhiều nguyên nhân khác mà nữ streamer xinh đẹp đề cập khiến fan không khỏi mủi lòng trước thực tế: thu nhập của BLV từ các giải đấu không hề như mơ!   

Thậm chí trong lần stream gần đây, Rita bất ngờ tiết lộ mình đang “bị nợ lương trầm trọng” đến một năm. Việc này khiến không ít fan phẫn nộ và muốn đòi lại công bằng cho cô nàng, nhưng vấn đề là Rita không phải trường hợp đầu tiên phải lên sóng “kể khổ” về nghiệp BLV của mình. 

Những trường hợp giống Rita trong giới BLV eSports không phải hiếm

Trước đó, BLV LPL Wawa chia sẻ rằng cát xê cho 1 trận đấu thường vào khoảng 8.6 triệu, chưa kể họ phải tự lo di chuyển và số trận mỗi tháng cũng không cố định. BLV Quản Trạch Nguyên tiết lộ rằng cát xê sẽ cao hơn nếu bình luận cho giải quốc tế, tuy nhiên sau khi trừ đi chi phí cho 2 tuần ăn ở, đi lại, sinh hoạt tại nước ngoài thì số tiền còn lại cũng không là bao.   

Thậm chí, có nhiều BLV phải vay mượn hoặc “lấn sân” sang lĩnh vực khác như streamer để kiếm thêm tiền trang trải cuộc sống nhờ sự giúp đỡ của fan. BLV chuyên nghiệp đã vậy, BLV và streamer mới vào nghề còn khó khăn trăm bề.

… đến thực tế ở Việt Nam

Tình hình ở Việt Nam cũng chẳng sáng sủa hơn. Fan LMHT có lẽ đã quá quen với Hoàng Luân - chàng BLV duyên dáng của VETV và là một trong những “khai quốc công thần” của nghề này. Có nghe những gì anh đã trải qua với nghề mới thấu: BLV eSports không đơn giản là ngồi đó và bình phẩm! 

Chúng ta hay nghĩ những nghề như streamer và BLV 
rất dễ kiếm tiền, nhưng sự thật không phải vậy.

Chuyện là đương lúc say sưa chém bão khi livestream thì Hoàng Luân bất ngờ được một tài khoản tên Dũng Senpai tấn công bằng “liên hoàn donate” với tổng giá trị lên đến 20 triệu đồng. Từ hào hứng, bất ngờ đến há hốc mồm và dụi mắt mấy lần, Hoàng Luân thậm chí phải xin đi ngủ vì “vợ chỉ cho thức đến 12h” để fan hâm mộ này thôi donate.  

Điều thú vị là chúng ta hay nghĩ những nghề như streamer và BLV rất dễ kiếm tiền: tiền từ quảng cáo, từ các công ty, từ fan và từ nền tảng, nhưng sự thật không phải vậy. Số tiền 20 triệu bằng 2 tháng làm việc của một nhân viên bình thường, nhưng có thể là 5 tháng của 1 BLV eSports (nếu xét trường hợp của Rita, trong 1 tháng với 1 giải đấu). 

Hoàng Luân chia sẻ để trở thành BLV eSports chuyên nghiệp, ngoài sự duyên dáng, kiến thức chuyên môn, áp lực từ khán giả, bản thân bạn cũng phải đổ không ít mồ hôi:

Nghiêm túc đi theo nghiệp BLV đòi hỏi phải cống hiến rất nhiều
 thời gian và công sức để hoàn thiện chuyên môn.

“Trước mỗi trận, đội bình luận viên thường dành từ 2-3 ngày hoặc vài tiếng (nếu điều kiện không cho phép) để tập trung nghiên cứu thành tích, lịch sử đối đầu… của các đội tham gia. Sau đó, cả đội sẽ di chuyển đến studio hay địa điểm tổ chức. Sau khi hoàn tất quá trình chuẩn bị, đội bình luận viên sẽ họp lại lần cuối và chính thức lên sóng. Công việc chuẩn bị thường chiếm nhiều thời gian nhất”.

(Trích bài phỏng vấn của Hoàng Luân với Vietcetera)

Nhưng thực tế ở Việt Nam số lượng BLV đạt được “tiêu chuẩn” mà Hoàng Luân đặt ra chỉ đếm trên đầu ngón tay. Và nếu có, đa số bạn trẻ chỉ hoạt động với tư cách cộng tác viên hơn là một người làm việc toàn thời gian cho nghề.

Chủ quan là do các bạn không muốn bị ràng buộc trong 1 lĩnh vực cụ thể, nghiêm túc đi theo nghiệp BLV đòi hỏi phải cống hiến rất nhiều thời gian và công sức để hoàn thiện chuyên môn. Trong khi đó, khách quan mà nói Việt Nam vẫn chưa có chế độ đãi ngộ xứng đáng với nỗ lực của họ. Vì thế những BLV eSports ở Việt Nam hiện tại, nói trắng ra, chủ yếu là “làm vì đam mê”.  

KẾT

BLV eSports ở Việt Nam dù rất tiềm năng nhưng vẫn là một ngành non trẻ và còn nhiều thiếu sót từ chất lượng đến cơ chế nhân sự của các công ty. Bởi lẽ, làm việc dưới chức danh CTV nghĩa là bạn sẽ không có cơ hội nhận những đãi ngộ mà một nhân viên chính thức hiển nhiên có. 

Dù sao đi nữa, những gì Hoàng Luân phân tích đã đúng trong hiện tại: eSports đang là mảnh đất màu mỡ cho những tài năng vươn ra biển lớn, trong đó có nghề BLV. Với lòng nhiệt thành và đam mê gắn bó, chúng ta có quyền hy vọng thế hệ tiếp theo sẽ kiến tạo nền móng vững chắc cho BLV eSports.

eSports

Tổng hợp